येथे क्लिक करुन आम्हाला फॉलो करा
सातारा - येथील सुप्रसिद्ध महिला हक्क कार्यकर्त्या आणि वकील वर्षा देशपांडे यांना लिंग-निवडक गर्भपात रोखण्यासाठी व लिंग समानतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी केलेल्या कार्याबद्दल २०२५ चा संयुक्त राष्ट्र लोकसंख्या पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
जागतिक लोकसंख्या दिनानिमित्त (११ जुलै) न्यू यॉर्क येथे झालेल्या विशेष कार्यक्रमात त्यांना हा सन्मान देण्यात आला. देशपांडे या दलित महिला विकास मंडळाच्या सचिव असून त्यांनी १९९० मध्ये या संस्थेची स्थापना केली. तीन दशकांपासून त्या मुलींच्या जन्मापूर्वी होणाऱ्या भेदभावाविरुद्ध लढा देत आहेत.
भारतातील लिंगनिवडक गर्भपाताशी संबंधित बेकायदेशीर पद्धती उघड करण्यासाठी त्यांनी केलेल्या धाडसी स्टिंग ऑपरेशन्स आणि त्यानंतर पीसीपीएनडीटी कायदा लागू करण्यात घेतलेली पुढाकार ही त्यांच्या कार्यातील महत्त्वाची कामगिरी आहे.
तसेच त्यांनी बालविवाहाविरुद्ध मोहिमा, महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्यासाठी कार्यक्रम आणि कायदेशीर सुधारणा यावरही काम केले आहे. पुरस्कार स्वीकारताना देशपांडे म्हणाल्या, हा सन्मान माझा वैयक्तिक नाही, तर सामाजिक न्याय आणि महिला हक्कांसाठी लढणाऱ्या प्रत्येकाचा आहे.
संयुक्त राष्ट्र लोकसंख्या निधी (UNFPA) ने त्यांचे कौतुक करताना म्हटले की, देशपांडे यांच्या प्रयत्नांचा महिलांच्या पुनरुत्पादन हक्कांवर आणि प्रतिष्ठेवर दीर्घकालीन परिणाम झाला आहे. भारतातील मुलींचे संरक्षण आणि दलित महिलांच्या उत्थानासाठी त्यांनी केलेले काम ही प्रेरणादायी बाब आहे.
१९८१ मध्ये स्थापन झालेला आणि १९८३ पासून दिला जाणारा हा पुरस्कार लोकसंख्या आणि पुनरुत्पादक आरोग्यात मोठे योगदान देणाऱ्या व्यक्ती किंवा संस्थांना दिला जातो. विजेत्याला सुवर्णपदक, डिप्लोमा आणि रोख पारितोषिक दिले जाते.
यावर्षीच्या वैयक्तिक श्रेणीतील विजेती म्हणून वर्षा देशपांडे यांची निवड झाली असून त्यांच्या कार्यामुळे समाजात लक्षणीय बदल घडून आला आहे.
